(10-02-2007) Het is begin augustus met mooi afwisselend weer. Strak blauwe luchten worden afgewisseld met melkwitte wolken die hun water, als in sponsjes verpakt, het land opdragen. In het bermke van het zandweggeske en een deel van het vochtige weike bloeit, met zijn blauwe halve bolletjes, de blauwe knoop. Vanaf eind juli verlang ik naar de bloei van de blauwe knoop. Wanneer de eerste bloemetjes zich openen voel ik me gelukkig. Al die jaren ben ik een beetje verliefd op deze mooie verschijning. De bloei van de blauwe knoop herinnert me aan de tijd dat ik nog een onbedorven manneke was, en dagelijks vol verlangen, vanuit de verdieping van de Sint Janschool in Sprundel, uitkeek naar het landschap waar ik speelde en ontdekte. Het was mijn plek waar ik zo zeer naar verlangde. Vaak in gedachte verzonken, dromend en door de meester onverwacht met een vraag die ik niet had gehoord, ontwaakte. Toen waren er de bloemenweiden met hun kleur en zoemende insecten die van bloem tot bloem vlogen om hun liefdespost op de vrouwelijk bloemetjes te krijgen. Ik heb dit ervaren als zo vanzelfsprekend, het was gewoon zo en dat dit nooit zou eindigen. In een aantal vochtige bloemenweiden weiden voorzagen de blauwe knoopjes de weide van een blauwe gloed. Naast de blauwe knoop viel me op dat er meerdere planten blauwe bloemen droegen. In de biologieles op school leerde ik dat deze weitjes blauwgraslanden werden genoemde vanwege de blauwe gloed. Je kon er naast de blauwe knoop ook klokjesgentiaan, pijpenstrootje, blauwe zegge, spaanse ruiter, wilde bertram, beenbreek, dopheide, tormentil en nog andere soorten ontmoeten. Eind september trokken de mensen gewapend met een zeis naar de weikes om deze te maaien en te hooien. Doordat de weikes nooit bemest werden, konden al deze planten er hun plekje behouden. Ze voelden zich prettig onder deze milieuomstandigheden. Zowat zestig jaar geleden zijn mensen deze weikes gaan ploegen en bemesten. Bovendien werden er sloten doorheen gegraven waardoor het onmisbare water voor deze planten wegvloeide. De milieuomstandigheden in deze weikes waren honderden jaren ongewijzigd gebleven. Door de veranderende omstandigheden verdwenen de meeste plantensoorten voorgoed. Op een paar plekjes in mijn dorp bleven nog kleine groeiplekjes over die vaak niet meer dan een tot vijf blauwe knoopplanten herbergen. Een laatste grote groeiplaats, met honderden blauwe knopen, is in 1988 in het kader van de ruilverkaveling opgeofferd, voor nog meer landbouwoverschotten in de vorm van maïs en eiwitrijk gras. Al die plekjes waar toen nog blauwe knopen voorkwamen zijn ook verdwenen. Een omgeving die niet alleen vredig en mooi was, maar ook een omgeving die dankzij al deze wilde planten en dieren kleur had gekregen is niet meer. De blauwe knoop heeft zich op deze plekjes het langst staande weten te houden. Ook dit jaar is mijn verlangen naar het zien bloeien van de blauwe knoop groot. De blauwe knoop die mij met haar schoonheid steeds ontroert, me intens gelukkig, verdrietig en boos kan maken. Haar schoonheid die me ook bezorgd maakt. In de Heemtuin heb ik een geslaagde poging gedaan om de blauwe knoop en zijn schoonheid weer tot leven te wekken. Ze er is nu vanaf half juli tot dikwijls in oktober als een blauw lint door heel "ut paradeske" in Rucphen te bewonderen. Tegen dat de bloemknoppen hun kleine bloemetjes openen, mag ik haar elke dag elk moment strelen en dat is ook geluk. Haar bloemen zijn meestal versierd door vlinders en andere insecten en beleef ik op kleine schaal de mooie kindermomenten van weleer. Haar schoonheid die het woordje HOOP inhoud geeft.... HOOP op de toekomst. Het valt ook voor een liefhebber niet mee om afscheid te moeten nemen van die dingen die je al die tijd dierbaar waren of geworden zijn. Welk mens wil niet leven in een omgeving waarin de kans op ziek worden tot een minimum wordt herleid? Een leefomgeving waarin je de lente nog daadwerkelijk kunt beleven, waarin geuren en kleuren nog zo gewoon zijn.Mijn lijfspreuk is en blijft: Nu investeren in de natuur, is investeren in een gezonde toekomst! Natuurtip: Let eens op de komende bloei van de zwarte els. Bomen nemen koolzuurgas op om te groeien en laten zuurstof als levenslucht ontsnappen en volgens mij is dit voor ons mensen van levensbelang.
De blauwe knoop
Mijn geluk, mijn verdriet, mijn symbool van hoop.
Schoonheid van de vochtige en licht zure bloemrijke wei.
Van jongs af aan ben ik al verliefd op jou m'n blauwe knoop.
Het is jouw schoonheid die mij herinnert aan de dagen van weleer.
Door jou ontdekte ik orchis, Spaanse ruiter en klokjesgentiaan.
Schamel zijn de plekjes waar jij in mijn streek nog bloeit
Nog steeds raak ik door jou opnieuw geboeid
Je ontroert me meer en meer,
Door jou te strelen voel ik minder van mijn grote zeer.
Gij die mij herinnert als laatste restant van waar ik dikwijls door jouw schoonheid ben overmand.
Een ontmoeting met jou brengt me reuk, de geur van de maagdelijke wei
Met al die bloemen en de dansende insekten erbij.
Steeds minder ontmoet ik jou in het veld,
Binnenkort zal er de dag zijn dat je voorgoed zult verdwijnen door stom mensengeweld.
Als jij zult sterven in mijn streek zal ook dat stukje in mij sterven.
Dank je, om je ooit te mogen ontmoeten, je met m'n hand te hebben mogen strelen.
Jij blauwe knoop die mij geluk, vreugde en bezorgdheid leerde ervaren.
Mans de Jong
Terug naar overzicht