De atalanta
02-09-2006)
Augustus loopt ten einde. De vele regen heeft er mede voor gezorgd dat de vlinders in de heemtuin erg schaars waren. Op het witzilveren pad, omringd door paarse heide, zit naast een aantal bloedrode heidelibellen een atalanta zich op te warmen. Ze gebruiken hun lijfje en vleugels als een soort zonnepaneel om de zonnewarmte te gebruiken om te kunnen vliegen. Aan de prachtige kleuren zie ik dat de atalanta een nog jonge vlinder is. Efkes later vliegt hij op om zich neer te zetten op een van de bloemhoofdjes van de, massaal bloeiende, blauwe knopen. Uit ervaring weet ik dat alle vlinders die de blauwe knoop bezoeken, van dichtbij bekeken kunnen worden. Al heel jong had ik al iets met vlinders en hun schoonheid dus ook met de atalanta of nummervlinder. Dit exemplaar is waarschijnlijk hier in “ut Bloemenparadeske” geboren. Een bevrucht vrouwtje heeft eind mei of begin juni haar eitjes op brandnetels gelegd en zijn uit deze eitjes kleine donkere behaarde rupsjes geboren en ze hebben zich dik gegeten aan de groene brandnetelblaadjes. Na enkele keren verveld te zijn, veranderen de volwassen rupsen in roodgrijze hangpoppen. Uiteindelijk gebeurt er een wonder als uit de pop de atalanta wordt geboren. Gelukkig is de atalanta een vlindersoort die we overal kunnen ontmoeten. Het is een heel bijzonder diertje. Tot voor enkele jaren geleden kwamen alle atalanta’s eind mei, maar vooral in juni vanuit Zuid-Europa naar ons vliegen. Zomaar meer dan 2000 kilometer met als brandstof nectar en zonder kaart, Tom Tom of ergens de weg te vragen. Ik vraag me nog steeds af waarom deze diertjes helemaal naar hier komen en niet ergens anders op de bloemenweiden in de Alpen of Jura achterblijven. Naar een land waar nauwelijks nog plaats voor wilde bloemen is en hun aanwezigheid en zeker die van hun rupsen niet zo wenselijk is. De drang om je erfelijk materiaal achter te laten is waarschijnlijk de grote reden. Sinds een jaar of tien overwinteren een klein aantal atalanta’s in ons land en zien we de vlinder bij zonnige weer al vanaf eind april. Tot voor die tijd stierven de blijvers door onze winterse omstandigheden. Een groep vloog in de nazomer weer terug naar de plek waar hun ouders vandaan kwamen.
atalanta_03-09-06.JPG
Mooi vind ik steeds weer deze grote zwarte vlinder met zijn oranjerode banden en de witte vlekken in de punten van de voorvleugels. De lange sprieten lijken wel op een zebrapad. Aan de onderkant van de vleugels kan ik de vlekjes zien die op de cijfers 1,8,9, lijken, vandaar de naam nummervlinder. In de maanden juli, augustus, september en oktober vliegen de atalanta's rond die hier geboren zijn. Tijdens mijn kuierkes zitten de atalanta’s meestal op het pad en vliegen ze voor me uit om enkele meters verder zich weer op het pad, voor me, neer te zetten. Steeds opnieuw blijf ik dan efkes staan om van deze schoonheid te kunnen genieten. Over een lengte van tientallen meters kan zich dit tafereel blijven herhalen. Dit opvallende en karakteristieke gedrag verschafte hem z'n mooie naam atalanta, genoemd naar de mythologische atalanta. Zij vertoonde hetzelfde gedrag als nu de vlinder nu voor mij vertoont en ik ben daar zomaar getuige van. Terwijl ik met volle teugen geniet komen de gedachte in me op om eens die meer dan tweeduizend kilometer lange vliegtocht met de Atalanta's mee te mogen maken. Het moet een fascinerende belevenis zijn. Tijdens de zomer zie ik ook regelmatig atalanta’s die zich te goed doen aan rottende pruimen en ander fruit. Het gaat hen hier om de fruitsuikers. Je ziet ze dan met hun roltong in gaatjes van het fruit peuteren.Het is toch knap van Moeder Natuur om een diertje uit te rusten met een oprolbaar hol buisje. Trouwens, voor alle duidelijkheid, vlinders zijn gewoon vliegende geslachtorganen. Ze paren, de vrouwtjes leggen hun eitjes op planten, uit de eitjes komen rupsjes, wat eigenlijk larven zijn, en uit de larven ontstaan weer poppen en uit de poppen komen uiteindelijk de vlinders en is de cyclus weer rond. De meeste vlinders leven maar heel kort. Meestal is de rups een langer leven beschoren. Slechts 4% van de vlindersoorten in ons land overwintert als vlinder. De meeste doen dit als eitje of pop. Wat ik me ook steeds weer opnieuw afvraag is waarom veel mensen wel de schoonheid van vlinders kunnen waarderen en velen onder hen het voorstadium van rups met voeten treden. Heeft ons verliefdheidsymbool daar mogelijk het een en ander mee te maken?
Wilt u langdurig van Atalanta’s en andere vlinders en insecten genieten schaf u een vlinderstruik aan.
Natuurtip: Augustus is een maand met langere nachten met veel dauw en zichtbaar
Terug naar overzicht
